پروتز دندان که راهکاری مؤثر برای بازگرداندن لبخند و اعتماد به نفس افراد پس از دست دادن دندان است در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارد که از جنبه های مختلفی با یکدیگر متفاوت هستند.
این مطلب را گوش کنید:
ازدست‌دادن دندان‌ها یکی از مشکلات رایجی است که می‌تواند تأثیرات منفی گسترده‌ای بر زندگی افراد بگذارد. این مشکل علاوه بر کاهش اعتمادبه‌نفس، می‌تواند توانایی‌های مهمی مانند: صحبت‌کردن و غذاخوردن را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. بسیاری از افراد با این چالش‌ها مواجه هستند و به دنبال راهی مؤثر برای بازگرداندن سلامت و زیبایی دندان‌هایشان می‌گردند. در چنین شرایطی، استفاده از پروتزهای دندانی به‌عنوان یکی از گزینه‌های درمانی مناسب، می‌تواند راهکاری کارآمد و قابل‌اعتماد باشد. در ادامه این مقاله از سایت ملکی‌دنتال به بررسی انواع پروتزهای دندانی و مزایا و معایب آن‌ها می‌پردازیم:
پروتز دندان:
پروتزها، جایگزینی مناسب برای دندان‌های ازدست‌رفته هستند و همچنین، نقشی اساسی در جلوگیری از عواقب منفی آن برای بیماران ایفا می‌کنند. درواقع، پروتزها سلامت و زیبایی را به دهان و دندان بیماران برمی‌گردانند. دندان‌ها ممکن است دچار مشکلات مختلفی مانند: شکستن یا از جا درآمدن و داشتن فاصله میان‌دندانی شوند و همچنین، بافت‌های دهانی مانند: کام و فک ممکن است فرمشان را از دست بدهند که در این مواقع پروتزهای دندانی به کمک بیماران می‌آیند. معمولاً پروتزهای دندانی به چند شکل مختلف استفاده می‌شوند، به‌عنوان‌مثال: توسط دندان، ایمپلنت، مکش و عضلات دهان در جایگاهشان قرار می‌گیرند.
انواع پروتز دندان:
به‌طورکلی، پروتزهای دندانی در نوع مختلف ثابت و متحرک شناخته و تقسیم می‌شوند. پروتزهای ثابت به دندان می‌چسبند که نمونه‌هایی از آن‌ها پل (بریج دندان) و تاج (روکش دندان) هستند. در مقابل دندان‌های مصنوعی و پارسیل‌ها که جزیی از آن‌ها هستند از انواع پروتزهای متحرک به شمار می‌آیند. در ادامه در خصوص هر کدام به‌صورت جداگانه توضیح خواهیم داد:
1. پروتز دندانی ثابت:
پروتزهای ثابت معمولاً به دندان یا ایمپلنت متصل می‌شوند که این کار با پیچ یا چسب‌های مخصوص انجام می‌پذیرد. پروتزهای ثابت در حالت ایمن، تنها به دست دندانپزشک است که می‌توانند از دهان بیمار خارج شوند. پروتز دندانی ثابت مواد تشکیل‌دهنده گوناگونی دارد، به‌عنوان‌مثال: روكش (بریج) سرامیکی که به فلز متصل شده و با نام PFM نیز شناخته می‌شود. این نوع از پروتز ابتدا به‌صورت قالبی از جنس فلزهای خاص مانند: طلا، پالادیوم و تیتانیوم ساخته شده و سپس، لایه‌ای از سرامیک به‌منظور بازسازی نمودن ظاهر و سطح جونده پروتز به قالب وصل می‌شوند.
نحوه درمان با پروتز دندانی ثابت:
-
ابتدا دندانپزشک دندان بیمار را آماده کرده و از آن قالب‌گیری می‌کند و نتیجه به‌دست‌آمده را برای لابراتوار دندانپزشکی می‌فرستد.
-
در بخش لابراتوار با استفاده از گچ، قالب دندان ساخته می‌شود.
-
سپس بر روی قالب ساخته شده فریمی فلزی طراحی می‌شود که لایه‌هایی از سرامیک تحت حرارت شدید روی آن قرار گرفته و به آن متصل می‌شوند. برای این‌که پروتز دندان ساخته شده، طراحی بهتری داشته و به دندان‌های واقعی شباهت بیشتری داشته باشد، باید به عواملی مانند: سایز و رنگ دندان توجه بیشتری نمود.
-
مراحل آماده‌سازی دندان، قالب‌گیری و ارسال به لابراتوار در خصوص روکش یا بریج دندانی فاقد فلز نیز که از دی اکسید زیرکونیوم یا سرامیک فشرده ساخته می‌شوند، مشابه با مراحل ساخت روکش فلزی و سرامیکی آن است. در مقابل، مراحل تکمیلی در لابراتواری است که با عوامل قبلی مطابقت ندارد. درواقع، طی این مرحله ابتدا ماکت‌های دندان توسط دوربین‌های سه‌بعدی اسکن می‌شوند، سپس به‌وسیله کامپیوتر روکش آن‌ها طراحی می‌گردد.
-
در این مرحله، بلوک‌های زیرکونیومی به‌وسیله دستگاه‌هایی که مشابه دستگاه‌های تراشکاری صنعتی دقیق هستند نیز تراشیده شده و به روکش تبدیل می‌گردند. سپس بلوک‌های تراشیده شده به‌وسیله متخصص در محل مناسبشان قرار می‌گیردند.
2. پروتز دندانی متحرک:
پروتزهای متحرک که با نام دست دندان نیز شناخته می‌شود، نوعی پروتز هستند که داخل و خارج‌کردن آن درون دهان به‌راحتی انجام‌پذیر است. اگر تمامی دندان‌های بیماری کشیده شده باشد، می‌توان از پروتز دندانی متحرک کامل استفاده نمود. مشکلی که در خصوص استفاده از این نوع پروتز وجود دارد این است که فرد بیمار ممکن است هنگام استفاده از آن احساس پیری نماید اما به‌مرورزمان این حس برطرف خواهد شد. ازآنجایی‌که استفاده از پروتزهای متحرک تخریب مستمر و تحلیل‌رفتن تیغه استخوان فک را به دنبال دارد، نیاز است که هر 1 یا 2 سال بنا به تشخیص پزشک معاینه و بررسی شود.
همچنین، این نوع از پروتز ممکن است بین هر 5 تا 7 سال نیاز به تعویض و جایگزین‌کردن داشته باشد. درصورتی‌که بیمار تمامی دندان‌هایش را از دست نداده باشد، برای تعویض تعداد مشخصی از دندان‌ها که از دست رفته‌اند باید از پارسیل استفاده کرد. پروتز پارسیل به‌طور معمول، روی صفحه‌ای فلزی که به‌وسیله لایه روکش پلاستیکی هم‌رنگ با لثه‌ها پوشانده شده است، نیز ساخته می‌شود. این نوع پروتزها از طریق قفل‌ها یا نگهدارنده‌های مخفی به دندان متصل باقی می‌مانند.
مقایسه مزایا و معایب پروتز در مقابل ایمپلنت:
-
دندان‌های مصنوعی علاوه بر این که جایگزینی خوب برای دندان‌های ازدست‌رفته هستند، پوشش مناسبی برای بافت لثه و استخوان‌های ازدست‌رفته نیز به شمار می‌آیند. این موضوع برای بیمارانی که دچار تحلیل بیش از حد در استخوان و لثه هستند، اهمیتی دوچندان دارد. روش درمانی ایمپلنت برای این دست از افراد به‌تنهایی جوابگو نخواهد بود.
-
به‌طورکلی فرآیند نگهداری از پروتزهای متحرک نسبت به پروتزهای ثابت آسان‌تر است و این موضوع برای افرادی که در استفاده از مسواک و نخ دندان دچار مشکل هستند، مزیت محسوب می‌شود.
-
پروتزها سازگاری بیشتری نسبت به ایمپلنت دارند و اگر بیمار دندان‌های بیشتری را از دست بدهد، می‌توان به‌وسیله تغییراتی جزیی در ساختار پروتز جای خالی آن‌ها را پوشش داد.
-
پروتزها قیمت مناسب‌تری نسبت به درمان با ایمپلنت دارند.
مقایسه مزایا و معایب پروتز در مقابل ایمپلنت
استفاده از ایمپلنت با پروتز متحرک:
پروتز متحرک لثه را می‌پوشاند و باعث می‌شود تا فک پایینی کامل ثابت نشود که این موضوع علت اصلی نارضایتی بعضی از مشتریان است. حال سؤال اینجاست که چطور می‌توان این نقص را جبران نمود؟ درصورتی‌که بتوان دو ایمپلنت را به‌طور هم‌زمان در دهان بیمار قرار داد، جایگاه پروتز ثبات بهتری می‌یابد. این کار نه‌تنها باعث می‌شود که دهان بیمار راحت‌تر باشد بلکه اعتمادبه‌نفس بیشتری به او می‌دهد چراکه فعالیت‌هایی مانند: غذاخوردن، خندیدن و حرف‌زدن به‌گونه‌ای برای او آسان‌تر می‌شود که گویی آن پروتز تبدیل به جزیی از اعضای بدنش شده است.
نکاتی در خصوص سرامیک زیرکونیوم:
زیرکونیوم یکی از ماده‌های کاربردی در ساخت روکش و بریج به شمار می‌آید که طی سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی را تجربه کرده است. در ادامه به برخی از مزایای زیرکونیوم نسبت به پروتز فلزی و سایر نمونه‌های سرامیکی اشاره خواهیم کرد:
-
ازآنجایی‌که این ماده ساختاری فلزی ندارد، بیماران حساسیت‌های ناشی از برخورد بافت‌های داخل دهان با فلز را تجربه نخواهند کرد.
-
به‌طور معمول، پروتزهای ساخته شده از زیرکونیا هماهنگی بیشتری با حالت و رنگ دندان دارند و عملکرد بهتری را نیز در جنبه‌های مختلف نسبت به پروتزهای فلزی نشان می‌دهند.
-
زیرکونیا از لحاظ بیولوژیکی خنثی بوده و سازگاری بسیار بالایی با محیط‌زیست دارند.
-
این نوع مواد، رسانایی خیلی کمی را نسبت به برق و حرارت دارند و به‌نوعی از دندان‌های پایه در برابر تحرک‌های بالا محافظت می‌نمایند.
-
درصد تجمع پلاک‌های دندانی روی سطح زیرکونیا تقریباً صفر است.
-
ظاهر روکش زیرکونیاها تا حد زیادی طبیعی است و اگر بخواهیم به جنبه علمی آن بپردازیم باید بگوییم که آن‌ها نسبت به نفوذ نور انعطاف‌پذیر بوده و خواص فتودینامیک بسیار بالایی دارند.
-
استفاده از پروتزهای ساخته شده به کمک زیرکونیا، التهاب لثه یا خروج آن از حالت طبیعی را به حداقل می‌رساند.
-
استفاده از پروتزهای فلزی ممکن است ابتلا به آلرژی یا تغییر رنگ لثه‌ها را برای بیماران به دنبال داشته باشد که این عامل در بیمارانی که از پروتز ساخته شده از زیرکونیا استفاده می‌کنند، مشاهده نمی‌شود.
شاید تنها عامل منفی در خصوص سرامیک زیرکونیا قیمت نسبتاً بالای آن نسبت به مواد مشابه به آن باشد. امروزه زیرکونیا کاربردهای مختلف و زیادی اعم‌از: ساخت ایمپلنت، قطعات مربوط به آن و... دارد که باعث توسعه و پیشرفت صنعت دندانسازی شده است.
هزینه‌های مربوط به ساخت و نصب پروتز دندان:
هزینه خدمات دندانپزشکی که مقدار زیادی از آن به پزشک معالج وابسته است باتوجه‌به دو عامل، یعنی هزینه معالجه و مواد استفاده شده در آن ارزیابی می‌گردد. این در حالی است که هزینه‌های مربوط به درمان با استفاده از پروتز دندان، ضمن درنظرگرفتن هزینه ساخت پروتز محاسبه می‌شوند. درکل، پروتزها قیمت مناسب‌تری نسبت به ونیر دارند اما بعضی از دندانپزشکان هزینه‌های هنگفتی را بابت درمان به‌وسیله پروتز از بیماران دریافت می‌نمایند.
به همین منظور، توصیه می‌شود همیشه پیش از مراجعه به دندانپزشک در خصوص هزینه‌های درمان و کیفیت آن پرس‌وجو نمایید. همچنین، ازآنجایی که بیماران اطلاعات کافی در خصوص بیماری خویش و روش‌های درمانی آن ندارند، باید نظر متخصص دندانپزشک را درباره دندانپزشکان زیبایی و پروتز جویا شوند چراکه ممکن است نیاز واقعی آن‌ها چیزی نباشد که متصور هستند.
سخن آخر:
پروتزهای دندانی به‌عنوان جایگزینی مؤثر برای دندان‌های ازدست‌رفته، نقش مهمی در بازگرداندن زیبایی و کارکرد مناسب دهان و دندان برای بیماران دارند. انتخاب بین پروتزهای ثابت و متحرک بسته به نیاز و شرایط بیمار، نوع درمان متفاوتی را به همراه دارد. پروتزهای ثابت به دندان یا ایمپلنت متصل شده و ظاهر طبیعی‌تری دارند درحالی‌که پروتزهای متحرک از قابلیت جابه‌جایی آسان‌تری برخوردار هستند. هر نوع از این پروتزها مزایا و معایب خاصی را دارند و انتخاب درست آن‌ها باید بر اساس توصیه پزشک و با درنظرگرفتن نیازهای بیمار صورت گیرد.
از همراهی دوباره شما با سایت ملکی‌دنتال، صمیمانه سپاس‌گزاریم. امید است که مطالعه مقاله "تفاوت پروتز متحرک و پروتز ثابت" برایتان مفید واقع شود. لطفاً با ارسال نظرات، پیشنهادها و انتقادات سازنده خویش، ما را در مسیر تولید مطالب باکیفیت‌تر همراهی نمایید. شما سروران ارجمند می‌توانید با مراجعه به بخش وبلاگ سایت ملکی‌دنتال، آخرین مقالات و مطالب آموزشی گروه ما را مطالعه فرمایید.