مکش ساکسیون یکی از روش‌های متداول در گذشته برای ایجاد گیر و ثبات در پروتزهای متحرک فک بالا بوده است. در این روش، از لاستیک مکنده‌ای موسوم به «ساکسیون» استفاده می‌شود که درون آکریل فک بالا قرار می‌گیرد. هدف از این کار، ایجاد فشار منفی و در نتیجه افزایش چسبندگی پروتز به مخاط دهان بوده است. این روش به طور موقت باعث ثبات بیشتر پروتز و رضایت اولیه بیمار می‌شود.
این لاستیک‌ها در برخی کشورها نظیر چین، هند و ایران رواج داشته و به‌عنوان وسیله‌ای برای افزایش گیر در پروتزهای متحرک مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
وارض ناشی از استفاده از مکش ساکسیون:
هرچند مکش ساکسیون در ظاهر باعث بهبود ثبات پروتز می‌شود، اما استفاده از آن با عوارض متعدد و گاه جدی همراه است، از جمله:
-
آسیب به نسج سالم مخاط کام
-
ایجاد فشار منفی مزمن و اختلال در گردش خون بافتی
-
بروز هیپوکسی در ناحیه تماس
-
آزردگی و التهاب بافت نرم
-
تخریب تدریجی استخوان زیرین
-
احتمال ایجاد سوراخ در ساختار استخوانی
-
وابستگی بیمار به پروتز با ساکسیون و پذیرش عوارض جسمی و روانی آن
ملاحظات درمانی:
یکی از اصول اساسی در طراحی و ساخت پروتزهای دندانی، حفظ سلامت بافت‌های دهان است. استفاده از ابزارهایی همچون لاستیک ساکسیون، که به واسطه ایجاد مکش باعث آسیب به بافت‌های نرم و سخت دهان می‌شوند، فاقد هرگونه پشتوانه علمی بوده و توصیه نمی‌شود.
بروز عوارض به‌ویژه در بیمارانی که به استفاده طولانی‌مدت و بی‌وقفه از پروتز عادت دارند، تشدید می‌شود. در موارد خفیف، تنها با مراقبت‌های دقیق دوره‌ای می‌توان آسیب را کنترل کرد. اما در موارد شدید، درمان شامل جراحی جهت ترمیم ناحیه آسیب‌دیده و ساخت مجدد پروتز کامل همراه با صفحه محافظ خواهد بود.
در صورت استفاده پیشین از لاستیک‌های ساکسیون در ساخت پروتزهای دندانی، از ادامه این روش خودداری شود، چراکه مخاطرات آن برای بیمار قابل چشم‌پوشی نیست.